ZMIANY W KODEKSIE PRACY

Najpóźniej w sierpniu 2022 r. Polska powinna dokonać implementacji dwóch dyrektyw unijnych:

– dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20.06.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE. L Nr 186) oraz

– dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20.06.2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym, a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz.Urz. UE. L. Nr 188),

Powyższe oznacza istotne zmiany w Kodeksie pracy. Zgodnie z wykazem prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia do projektu ustawy implementującej ww. dyrektywy. Poniżej wskazujemy kilka najistotniejszych zmian, które czekają nas w 2022 r.:

  1. wprowadzenie urlopu opiekuńczego, tj. urlopu umożliwiającego zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia krewnemu lub osobie zamieszkującej z pracownikiem w tym samym gospodarstwie domowym, którzy wymagają znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów. Ma on być udzielany w wymiarze 5 dni roboczych w roku kalendarzowym. Będzie on urlopem bezpłatnym udzielanym pracownikowi na jego wniosek,
  2. wydłużenie urlopu rodzicielskiego – dotychczas urlop rodzicielski przysługiwał w wymiarze 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodni w przypadku ciąży mnogiej, wprowadzane zmiany mają wydłużyć długość urlopu rodzicielskiego odpowiednio do 41 i 43 tygodni,
  3. indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego – prawo to będzie przysługiwało zarówno dla matki jak i ojca dziecka w wieku do 6 lat. Każdemu z rodziców przysługiwać ma urlop rodzicielski w wymiarze 9 tygodni, które nie będą podlegały przeniesieniu na drugiego z rodziców. Jest to istotne o tyle, że w przypadku, gdy jedno z rodziców nie wykorzysta przysługującego mu urlopu rodzicielskiego w ww. wymiarze – prawo do urlopu przepada.
  4. wydłużenie urlopu rodzicielskiego maksymalnie do 82 tygodni, jeżeli pracownik łączy prawo do urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy – wydłużenie będzie proporcjonalne do wykonywanego wymiaru czasu pracy,
  5. czas wolny od pracy z powodu działania siły wyższej, w tym pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, dot. sytuacji, gdy niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika w związku z chorobą lub wypadkiem członka rodziny w wysokości 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym, z zachowaniem za czas tego zwolnienia 50% wynagrodzenia – stanowi rozszerzenie katalogu przyczyn usprawiedliwiających nieobecność pracownika w pracy,
  6. wprowadzenie tzw. elastycznej organizacji pracy – polega na możliwości wnioskowania o telepracę, elastyczny rozkład czasu pracy (tu: m.in. przerywany czas pracy, przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy) czy pracę w niepełnym wymiarze. Z możliwości tej skorzystać będą mogli rodzice opiekujący się dzieckiem do 8 r. ż. oraz opiekujący się krewnymi wymagającymi znacznej opieki z poważnych względów medycznych. Pracodawca, który odmówi przyznania elastycznej organizacji pracy, zobowiązany będzie do uzasadnienia swojej decyzji,
  7. zrównanie umów na czas określony z umowami na czas nieokreślony – na pracodawcę nałożony zostanie obowiązek podania, w wypowiedzeniu umowy na czas określony, przyczyny wypowiedzenia oraz skonsultowania wypowiedzenia ze związkami zawodowymi. Natomiast, pracownikowi nadane zostanie uprawnienie do przywrócenia do pracy w przypadku skutecznego odwołania od wypowiedzenia. Przypominamy, że dotychczas w takiej sytuacji, pracownikowi przysługiwało wyłącznie odszkodowanie.