PRZERWANIE BIEGU TERMINU PREDAWNIENIA – ZMIANY  

Ustawą z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021 poz. 2459) wprowadzona zostanie istotna zmiana dla każdego wierzyciela. Zgodnie z art. 1 ustawy zmieniającej wnioski o zawezwanie do próby ugodowej oraz wnioski o wszczęcie mediacji nie będą już przerywały biegu terminu przedawnienia. Skuteczne zainicjowanie postępowania pojednawczego (o zawezwanie do próby ugodowej lub o wszczęcie mediacji) spowoduje jedynie zawieszenie biegu terminu przedawnienia, który co do zasady po zakończeniu postępowania pojednawczego będzie biegł dalej, lecz nie będzie biegł od nowa (od początku). Wyjątek od powyższego stanowi sytuacja, w której doszło do zawarcia ugody sądowej albo gdy dłużnik uzna roszczenie objęte wnioskiem inicjującym postępowanie pojednawcze. Taka sytuacja spowoduje, że w dniu zaistnienia jednego z powyższych zdarzeń, bieg terminu przedawnienia rozpocznie się od nowa (od początku).

Zwracamy również uwagę na to, że w przypadku mediacji sytuacja jest bardziej skomplikowana, gdyż skutek zdarzenia dla biegu terminu przedawnienia nie został uzależniony jedynie od skutecznego wszczęcia mediacji, lecz od sposobu jej zakończenia, oraz dalszych czynności podejmowanych przez wnioskodawcę. Mianowicie, wyróżnić należy tu kilka sytuacji:

• mediacja została skutecznie wszczęta, a strony zawarły ugodę przed mediatorem, która w dalszej kolejności została zatwierdzona przez sąd postanowieniem – taka sytuacja powoduje, że mediacja przerwała bieg terminu przedawnienia i z dniem uprawomocnienia się ww. postanowienia rozpoczął się on od nowa (od początku),
• mediacja została skutecznie wszczęta, ale strony nie zawarły ugody – bieg terminu przedawnienia zawiesza się do dnia zakończenia mediacji, a po tym dniu przedawnienie biegnie dalej, lecz nie od nowa,
• mediacja nie została skutecznie wszczęta, z uwagi na to, że:
  •  stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku, odmówił przeprowadzenia mediacji,
  •  strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji,
  • strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora,

Jeżeli w powyższych sytuacjach wnioskodawca, w dalszej kolejności wystąpi w terminie 3 miesięcy od dnia zaistnienia jednego z ww. zdarzeń z powództwem, to do dnia złożenia pozwu termin przedawnienia zostanie zawieszony. Następnie na skutek złożenia pozwu bieg terminu przedawnienia ulegnie przerwaniu,

• mediacja nie została skutecznie wszczęta, a wnioskodawca nie wytoczył powództwa w terminie 3 miesięcy od zaistnienia ww. zdarzeń, do zawieszenia biegu termin przedawnienia nie dojdzie w ogóle.

Ustawodawca powyższe zmiany uzasadnia przywróceniem postępowaniu pojednawczemu oraz mediacji ich pierwotnego charakteru, który ma prowadzić do pozasądowego rozwiązania sporu, a nie jedynie do przerwania biegu terminu przedawnienia. Powyższa zmiana ma wejść w życie w dniu 30 czerwca 2022 r., z zastrzeżeniem, że wnioski o zawezwanie do próby ugodowej oraz wnioski o wszczęcie mediacji, wniesione przed wskazaną datą, wywołują skutki jak dotychczas.