W dzisiejszym artykule chcielibyśmy przybliżyć Państwu wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w naszej opinii może rodzić poważne problemy dla każdego podatnika, bowiem interpretacja w nim zastosowana rodzi obawy czy pozwany podatnik nie będzie pozbawiony prawa do obrony, a w konsekwencji czy proces w jego sprawie będzie przeprowadzony rzetelnie, z poszanowaniem praw strony.
Wyrokiem z dnia 8 marca 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny ws. o sygn. akt I FSK 638/18 przychylił się do stanowiska sądu niższej instancji i stwierdził, że każdy środek niezakazany przez prawo może być dowodem w sprawie. Jedynym wymogiem jest ten, aby był on istotny z punktu widzenia przedmiotu postępowania. Sąd niższej instancji (WSA w W-wie w wyroku z dnia 21 czerwca 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 1753/15) stwierdził, że sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy i nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Na poparcie swojej tezy wskazał art. 180 oraz 181 ordynacji podatkowej, które stanowią, że dowodem może być każdy środek niezakazany prze prawo. Zatem, takim dowodem może być również protokół wyjaśnień podejrzanego/oskarżonego w postępowaniu karnym bądź karnym skarbowym, jeżeli wskazuje na przebieg okoliczności faktycznych sprawy.
Omawiany przykład dot. sytuacji, w której organ wnioskował ze złożonych wyjaśnień osób zajmujących się wystawianiem faktur oraz wyjaśnień podejrzanego, które dotyczyły wcześniejszego etapu transakcji, niż ten objęty skargą. Przyjął on za bezsporne, że skoro na wcześniejszych etapach obrotu kontrahent spółki wystawiał puste faktury na jej rzecz, obejmując fakturowaniem sprzedaż towaru oraz świadczenie usług, które w rzeczywistości nie miały miejsca, to bezspornie na dalszym etapie obrotu nie mogły pojawić się rzeczywiste dostawy towarów.
Na podstawie powyższych dowodów organ ustalił, że wystawiane w sprawach faktury były tzw. „pustymi fakturami”, a wskazywanie ich jako podstawy odliczenia VAT stanowiły przestępstwo skarbowe.
Dlaczego wyrok z dnia 8 marca 2022 r. jest tak niebezpieczny? Częstą praktyką jest, że organ powołując się na dowody np. z zeznań świadka złożone w innym postępowaniu wyłącza z akt sprawy dokumenty uzyskane w innym postępowaniu, uzasadniając to ochroną danych podmiotu, która nie jest stroną postępowania. Działanie takie pozbawia podatnika nie tylko możliwości zapoznania się z dowodami, które organ przyjął za podstawę ustaleń, ale także kontroli tego czy ww. dowody zostały prawidłowo przytoczone.